طبق یا بدنه دادن معکوس به کندو

در این روش منحصر به فرد بعد از پر شدن جمعیت کندو و نیاز به بدنه دیگری (طبق) به جای اینکه طبق را روی کندو بزاریم و قاب اضافه به طبق بدهیم کلیه قابهای حاوی جمعیت را به بالا می آوریم و از پایین قاب اضافه به مرور می دهیم.بالای بدنه مکان مناسبی برای تخم ریزی می باشد و قابهای حاوی عسل و گرده در پایین قرار می گیرند.از این روش تا زمانی که هوا زیاد گرم نشده مخصوصا در زمستان استفاده می کنیم.
استفاده از این روش به این دلیل است که گرمای تولید شده در کندو به سمت بالای کندو می رود بنابراین بالای کندو مکان مناسب تری برای پرورش نوزاد و زندگی زنبوران خواهد بود.در زمستان بعد از پر شدن جمعیت کندو در صورتی که قابها را بالا نیاوریم با بدنه دادن فضای کندو را دو برابر کرده ایم و مصرف عسل بالا می رود و این کار موجب اتلاف انرژی و گرمای تولید شده زنبوران می شود چرا که گرمای تولید شده زنبوران به سمت بالا می رود در حالی که تعداد شانهای کمی در بالای کندو قرار دارد.
بنابراین با قرار دادن شانها در بالای کندو به سرعت تخم ریزی و رشد بهتر جمعیت کمک میکنیم.
در زمستان هواکش درب کندو و طبق را می بندیم و در صورتی که کلنی نیاز به برگه موم داشته باشد از بالا برگه موم اضافه می کنیم و قابهای حاوی عسل و گرده را به پایین انتقال می دهیم چرا که ملکه علاقمند به تخم ریزی در سمت بالای بدنه ها می باشد و سرعت موم بافی بسیار بیشتر خواهد بود.
با گرم شدن هوا در بهار و تابستان باید از روش معمولی برای بدنه دادن استفاده کنید ولی در آب و هوای سرد برای سلامت و رشد کلنی تنها از این روش استفاده فرمایید.

مزایای روش طبق معکوس در زمستان  :
1) در این روش هیچ شوکی به زنبور داده نمی شود و مطابق با سیر سعودی جمعیت کندو و تخم ریزی ملکه است.
2) زنبور به طور کامل بر روی تخم ریزی که در بالا قرار دارد می خوابد و حفظ گرما در بالا انجام می شود.حرکت گرمای کندو به سمت بالا است و از اتلاف گرما جلوگیری می شود.
3) با این روش زحمت زنبوران کلنی برای گرم کردن کندو کم می شود و برای گرم کردن کندو عسل کمتری مصرف می کنند و نیاز به شربت دادن کمتر می شود.
4) ملکه در تمام قابهای طبق به جز قابهای ذخیره عسل و گرده به طور کامل تخم ریزی می کند.
5) احتمال سرما خوردگی تخمها در زمستان کمتر می شود چرا که تجمع گرما در بالای کندو است.اگر قابها پایین باشد گرمای تولیدی به سمت بالا طبق می رفت و زنبور مجبور بود مدام فضای کندو را گرم کند چون قابهای اصلی پایین و تعداد کمی قاب بالا بود.با آمدن برف در چند روز زمستان اگه از روش معمولی استفاده کنیم امکان سرما خوردگی لارو زیاد می باشد ولی در طبق معکوس امکان سرما خوردگی لارو کمتر می شود.
6) زنبور قوی در این روش احتمال غارتش نزدیک به صفر است.دریچه پرواز در زمستان نسبت به جمعیت زنبور باید تنظیم شود.قابهای پایین بدنه را باید از وسط چید تا بهتر از دریچه پرواز محافظت شود.
7) زنبور به راحتی برگ موم را در بالای بدنه طبق می بافد ولی اگر در پایین موم اضاف کنیم دیرتر بافته می شود.در صورتی که در صحرا گرده باشد و دمای هوا متعادل باشد و زنبور جوان زیاد باشد با شربت دادن به راحتی زنبوران موم را در طبق می بافند و ملکه تخم ریزی کامل در آن انجام می دهد.
9) در این روش جمعیت سریع تر رشد می کند و به علت ازیاد بیشتر جمعیت در طبق معکوس عسل تولیدی بیشتری در سال آینده خواهید داشت.
10) در این شیوه کلنی به راحتی و خیلی بهتر از حالت معمولی زمستان را طی می کند.همکاران گرامی می توانند بر روی چند کلنی خود تست کنند و شاهد نتیجه مثبت آن باشند.
11) احتمال بچه دهی در طبق معکوس بسیار کمتر می شود و به عنوان روشی برای جلوگیری از بچه دادن استفاده می شود.

نکته  :
از این روش طبق معکوس تنها در زمستان و ماههای سرد سال برای کلنی بالای ده قاب خود استفاده کنید و در ماههای گرم از روش معمولی بهره ببرید چرا که در آب و هوای گرم ملکه دنبال جای خنک می گردد و در صورت چند بدنه ی بودن پایین تخم ریزی می کند و در ماههای سرد سال دنبال جای گرم است و در صورت چند بدنه ی بودن در بدنه بالا تخم ریزی می کند.

مطالب استاد پیرایرانی نویسنده جامع ترین کتاب زنبورداری کشور در مورد طبق معکوس :
زنبورداران حرفه ای در مناطق معتدل و رطوبی در پایان فصل فعالیت کندوهایی که فقط دارای جعبه کندو می باشند درحد فاصل جعبه و کف کندو(کف کندو از جعبه جدا میشود) نیم طبقه ای میگذارند بعضی ها تخته و یا پارچه پوشش داخلی را برمیدارند و یا سوراخهایی به وجود می آورند.
کیلیون و مایلر از زنبورداران موفق و صاحب نام امریکا که تالیفاتی نیز دارند ازکف هایی که عمق بیشتری دارند و قفسه افقی ظریف و شکاف داری در آن قرار داده شده است استفاده
می نمایند.اعمال فوق ذکر در تهویه کندو و جلوگیری از کفک زدن گرده ها بسیار موثر می باشد.
در فصل فعالیت پس از آن که جعبه کندو دارای 7 شان پر از نوزادان شد 3 شان ازنوزاد آن را برداشته و به جای آنها 3 قاب حاوی پایه موم آجدار در جعبه کندو و بطور یک در میان میگذارند و جعبه دوم را که حاوی 3 شان نوزادان درحد فاصل شانهای  عسل و گرده است بر روی جعبه کندو می گذارند و اگر احتمال سردی هوا وجود داشته باشد جای خالی جعبه کندوی دوم را با پارچه و یا گونی پر می کنند.
بعد از پرشدن جعبه دوم آن را در روی کف کندو گذاشته و جعبه ای پر از قاب های موم آجدار در روی آن قرار داده و جعبه اول را بر روی آن میگذارند و به منظور تهویه بیشتر و کاهش ترافیک رفت و آمد زنبوران سوراخ پروازی در جعبه بالایی بوجود می آورند.ملکه علاقمند است درجعبه بالایی تخمگذاری نماید که فعلا پر است از طرفی با گذاشتن جعبه وسطی حاوی قاب های موم اجداد فاصله ای بین جعبه اول و سوم بوجود می آید که زنبوران آن را تحمل نکرده و به شدت شروع به موم بافی می نمایند و ملکه نیز به سرعت در انها تخم گذاری می نماید و با این عمل غریزه تولید بچه کندو به غریزه تولید عسل تبدیل می گردد و از تولید بچه کندو جلوگیری می گردد.به هر حال تشابه هاتی در طرح شما و موارد فوق الذکر وجود دارد ولی باید بیشتر روی  آن کار شود.ضمنا یادآوری می شود  زنبوران شهد و گرده را در اطراف محل پرورش نوزادن ذخیره می کنند.

نویسنده : عبدالرسول حافظی بهمن 94